Εργαστήρια Wikidata στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας

Το Wikimedia User Group Greece πραγματοποίησε παρουσιάσεις και πρακτικά εργαστήρια στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας, στο πλαίσιο των μαθημάτων «Semantic Web». Διδάσκων ήταν ο Χαράλαμπος Μπράτσας και τα εργαστήρια έγιναν από τον Κωνσταντίνο Σταμπουλή. Συνολικά, 32 φοιτητές παρακολούθησαν τα εργαστήρια και εργάστηκαν με τα Wikidata, γνωρίζοντας στην πράξη τις αρχές των συνδεδεμένων ανοικτών δεδομένων και της συνεργατικής επιμέλειας γνώσης.

Οι συνεδρίες επικεντρώθηκαν στον τρόπο με τον οποίο τα Wikidata δομούν την πληροφορία ως δηλώσεις με ιδιότητες, τιμές και πηγές, και πώς αυτή η πληροφορία αξιοποιείται σε εφαρμογές του Σημασιολογικού Ιστού. Οι φοιτητές συνέδεσαν τις θεωρητικές έννοιες του μαθήματος με ρεαλιστικά σενάρια χρήσης, όπως η μοντελοποίηση οντοτήτων, η ευθυγράμμιση ορολογίας και η αναζήτηση γνώσης μέσω ερωτημάτων.

  • Θεματικές που καλύφθηκαν: βασικές έννοιες Wikidata, δηλώσεις και παραπομπές, κατηγορίες και ιδιότητες, βέλτιστες πρακτικές τεκμηρίωσης.
  • Εργαλεία και τεχνικές: χρήση του Wikidata Query Service με SPARQL για εξαγωγή και οπτικοποίηση δεδομένων, εισαγωγή και επεξεργασία στοιχείων με έμφαση στην ποιότητα, έλεγχοι συνέπειας.
  • Πρακτική άσκηση: δημιουργία ή βελτίωση στοιχείων με αξιόπιστες πηγές, προσθήκη διασυνδέσεων με λήμματα της Βικιπαίδειας, εντοπισμός κενών και συμπλήρωση βασικών ιδιοτήτων.

Η συμμετοχή των φοιτητών είχε απτό αποτέλεσμα: εμπλούτισαν υπάρχοντα στοιχεία με ενημερωμένες παραπομπές, διόρθωσαν ανακρίβειες και πρόσθεσαν νέες διασυνδέσεις, ενισχύοντας την αξιοπιστία και τη διαλειτουργικότητα των δεδομένων. Παράλληλα, ανέπτυξαν δεξιότητες που βρίσκονται στον πυρήνα του οικοσυστήματος του Semantic Web.

  • Δεξιότητες που καλλιεργήθηκαν: μοντελοποίηση δεδομένων, κριτική αξιολόγηση πηγών, διατύπωση ερωτημάτων SPARQL, συνεργατική επιμέλεια και τεκμηρίωση.
  • Ακαδημαϊκή σύνδεση: γεφύρωση θεωρίας–πράξης, εφαρμογή αρχών του Σημασιολογικού Ιστού σε ανοικτά, πραγματικά δεδομένα.
  • Κοινοτική διάσταση: κατανόηση των πολιτικών και των διαδικασιών της κοινότητας, υπεύθυνη συμβολή σε έργα ανοιχτής γνώσης.

Ευχαριστούμε θερμά τον Χαράλαμπο Μπράτσα για τη συνεργασία, τον συντονισμό και την ακαδημαϊκή υποστήριξη, καθώς και τους 32 φοιτητές για την ενεργή συμμετοχή και την προσεγμένη δουλειά τους. Η δράση αυτή αναδεικνύει πώς τα Wikidata μπορούν να λειτουργήσουν ως εκπαιδευτική πλατφόρμα αιχμής για το μάθημα του Σημασιολογικού Ιστού, προσφέροντας στους φοιτητές εμπειρία πάνω σε πραγματικά, ανοικτά δεδομένα με κοινωνικό αποτύπωμα.

Καλούμε διδάσκοντες που ενδιαφέρονται για παρόμοιες συνεργασίες να επικοινωνήσουν μαζί μας, ώστε να σχεδιάσουμε από κοινού στοχευμένες δραστηριότητες που συνδέουν μαθησιακούς στόχους με ουσιαστικό εμπλουτισμό του ανοικτού οικοσυστήματος δεδομένων.

Διαδικτυακό σεμινάριο σε Wikidata και Wikibase για βιβλιοθήκες και βιβλιοθηκονόμους

Η Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του Ιονίου Πανεπιστημίου και η Wikimedia User Group Greece (Κοινότητα Βικιπαιδιστών Ελλάδας) σας προσκαλούν σε διαδικτυακό σεμινάριο με τίτλο: “Ανοιχτά και Συνδεδεμένα Δεδομένα: Εισαγωγή σε Wikidata και Wikibase για Βιβλιοθήκες και βιβλιοθηκονόμους“. Κύριος εισηγητής είναι ο dr. Christos Varvantakis από τη Wikimedia Γερμανίας και γλώσσα παρουσίασης η ελληνική. Θα προλογίσει ο πρόεδρος της Wikimedia User Group Greece Μάριος Μαγιολαδίτης. Το σεμινάριο αυτό απευθύνεται στους φοιτητές και τις φοιτήτριες των Τμημάτων Βιβλιοθηκονομίας, στους/στις επαγγελματίες βιβλιοθηκονόμους και σε κάθε ενδιαφερόμενο/η για θέματα ανοικτών και συνδεδεμένων δεδομένων.

Θα μιλήσουμε για τη Wikimedia και όλα τα εργαλεία που έχουν συγκεντρωθεί στο οπλοστάσιό της τα τελευταία χρόνια. Θα επικεντρωθούμε στα Wikidata και τη Wikibase και τις εφαρμογές τους σε βιβλιοθήκες. Δεν θα παραλείψουμε να πούμε από πού μπορεί να ξεκινήσει μια βιβλιοθήκη ή ένας/μια βιβλιοθηκονόμος που ενδιαφέρεται να ασχοληθεί με τα εργαλεία αυτά και να τα εφαρμόσει στη βιβλιοθήκη του/της.

Το διαδικτυακό σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου 2022 και ώρα 11:00. Η παρακολούθηση είναι ελεύθερη και μπορείτε να δηλώσετε την εγγραφή σας εδώ.

Συνεχίστε την ανάγνωση Διαδικτυακό σεμινάριο σε Wikidata και Wikibase για βιβλιοθήκες και βιβλιοθηκονόμους

Διαδικτυακή συνάντηση Βικιπαιδιστών για τα ανοικτά δεδομένα

Την Κυριακή 7 Μαρτίου 2021 πραγματοποιήθηκε η τρίτη διαδικτυακή συνάντηση της κοινότητας της ελληνικής Βικιπαίδειας. Θέμα της συνάντησης ήταν αυτή τη φορά, τα ανοικτά δεδομένα, με την ευκαιρία της Ημέρας Ανοικτών Δεδομένων στις 6 Μαρτίου.

Στην συνάντηση συζητήθηκαν πολλά θέματα γύρω από τα ανοιχτά δεδομένα. Προβλήθηκαν ελληνικές σελίδες που παρέχουν ανοικτά δεδομένα για διάφορους στατιστικούς δείκτες ή άλλα δεδομένα στην χώρα (π.χ. data.gov.gr, geodata.gov.gr), γραφήματα που αφορούσαν την πανδημία του κορονοϊού στην Ελλάδα και συζητήθηκαν πολλά πράγματα γύρω από τα Wikidata, όπως π.χ. η αντίθεση της αγγλικής έκδοσης σε ορισμένες τεχνικές λειτουργίες που χρησιμοποιούνται αρκετά σε άλλες Βικιπαίδειες. Παράλληλα με αυτό συζητήθηκε επίσης ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η προσθήκη πηγών και την κυριαρχία των επίσημων πηγών, η ελεύθερη γνώση και η σημασία της παράθεσης όλων των απόψεων σε ένα λήμμα.

Απεικόνιση οθόνης από την τηλεδιάσκεψη, με εικόνες ή ονόματα συμμετοχόντων.

Έπειτα συζητήθηκαν πολλά άλλα θέματα για την Βικιπαίδεια. Ο προβληματισμός για το μικρό μέγεθος της ελληνικής κοινότητας συνοδεύτηκε από μια εκτίμηση για το πως θα μπορούσε να είναι δυνητικά η Ελληνική Βικιπαίδεια αν ο πληθυσμός και η έκταση της Ελλάδας ήταν μεγαλύτερος, αλλά και μια ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το πως θα μπορούσε (και κατά πόσο ήταν εφικτό) να υπάρξει μια μεγαλύτερη Ελλάδα όσον αφορά την έκταση. Έπειτα από αυτό έγινε και μια συζήτηση σχετικά με τα αριθμητικά μεγέθη διαφόρων Βικιπαιδειών αλλά και τους παράγοντες που κάνουν μια Βικιπαίδεια πιο ισχυρή ή πιο αδύναμη ως προς τον αριθμό λημμάτων.

Η συζήτηση συνεχίστηκε με διάφορα θέματα της Βικιπαίδειας, όπως για παράδειγμα τα λήμματα σύντομου μεγέθους, το γεγονός ότι πολλά λήμματα για τρέχοντα γεγονότα μένουν ανενημέρωτα για πολύ καιρό και παρουσιάζουν ελλειπή στοιχεία, αλλά και την έλλειψη πηγών, όπως επίσης και την αυτοματοποιημένη δημιουργία λημμάτων που γίνεται σε διάφορες Βικιπαίδειες. Επίσης, έγινε και μια συζήτηση με τα εγχειρήματα προώθησης της Βικιπαίδειας σε πανεπιστήμια, αλλά και για το εργαστήριο με θέμα την γυναίκα που θα γίνει την Τετάρτη.

Η συνάντηση στέφθηκε με επιτυχία, καθώς συμμετείχαν 13 Βικιπαιδιστές συνολικά. Γενικά, το ενδιαφέρον των χρηστών συνέχισε ακάθεκτο μέχρι το τέλος της συνάντησης, με μια συνεχή ανταλλαγή απόψεων και διάλογο. Συμφωνήθηκε η ανανέωση του διαδικτυακού ραντεβού της κοινότητας για τον Απρίλιο.

Workshop για την Art Pluriverse

Το Σαββάτο 5 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε διαδικτυακό εργαστήριο με θέμα Wikimedia Commons και Wikidata, για τους συμμετέχοντες στο ψηφιακό πρόγραμμα της Μπιενάλε Δυτικών Βαλκανίων με τίτλο Art Pluriverse: A Community Science Series μια ετήσια σειρά δράσεων “community science” με θέμα την άυλη πολιτισμική κληρονομιά.

Στην πρώτη διοργάνωση το Art Pluriverse εστιάζει στην τέχνη της υφαντικής και στις κοινότητες που ασχολούνται με πρακτικές ύφανσης. Οι προγραμματισμένες δράσεις περιλαμβάνουν συνέργειες κοινοτήτων-καλλιτεχνών οι οποίες συνδέουν παραδοσιακές πρακτικές με τη σύγχρονη τέχνη, έναν 3D χώρο εικονικής πραγματικότητας για την τέχνη της υφαντικής, εξ αποστάσεως εκπαιδευτικά μαθήματα για τη δημιουργία κοινοτικών αρχείων, κ.α.

Σε αυτό το πλαίσιο, ερευνήτριες και καλλιτέχνες θα συνεργαστούν με πέντε κοινότητες που διαφυλάσσουν παραδοσιακές πρακτικές υφαντικής με έμφαση στην περιοχή των Βαλκανίων και με στόχο την ανάδειξη της τοπικής γνώσης και της άυλης πολιτισμικής κληρονομιάς, προάγοντας την καταγραφή, πρόσβαση και αναγνώρισή της, θα μεταφέρουν μέρος του φωτογραφικού υλικού αλλά και των πληροφοριών που θα συλλέξουν στο Wikimedia Commons και τα Wikidata, τα αδελφικά εγχειρήματα της Wikipedia.

Απεικόνιση από το διαδικτυακό workshop με συμμετέχοντες τον εκπαιδευτή, οργανώτρια, και εκπαιδευόμενες.

Για την επίτευξη αυτής της προσπάθειας, πραγματοποιήθηκε διαδικτυακό εργαστήριο από το μέλος μας Κωνσταντίνο Σταμπουλή, για τις συμμετέχουσες αυτού του προγράμματος. Έγινε αναλυτική περιγραφή της διαδικασίας ανεβάσματος πολυμέσων στο Wikimedia Commons με έμφαση στη χρήση διασυνδεδεμένων δεδομένων που επιτρέπουν την πολυγλωσσική αναζήτηση και χρήση queries για οποιοδήποτε είδους ερώτημα.

Το Wikimedia Community User Group Greece θα συνεχίσει να υποστηρίζει το πρόγραμμα με επιπλέον βοηθητικό εκπαιδευτικό υλικό και κάλυψη οποιασδήποτε άλλης ανάγκης.