Ετικέτα: wikipedia

Από αυτή την Παρασκευή μια νέα εξαίρεση στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας θα τεθεί σε ισχύ στο Βέλγιο, που θα επιτρέψει στα λήμματα της Βικιπαίδειας να περιλαμβάνουν εικόνες του Ατόμιουμ και των κτιρίων του Ορτά. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε από το Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο στις 16 Ιουνίου. Πέρα από τη Βικιπαίδεια, θα επιτρέψει σε όλους ελεύθερα και νόμιμα να δημιουργούν και να μοιράζονται φωτογραφίες κτιρίων και γλυπτών σε δημόσιους χώρους.

Η τέχνη είναι σημαντική και εμπλουτίζει τις ζωές των ανθρώπων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι φορείς διαθέτουν δημόσιους πόρους για να αγοράζουν και τοποθετούν έργα τέχνης στο καθημερινό περιβάλλον των ανθρώπων. Η ισχυρή ιδέα πίσω από τη δημόσια τέχνη είναι ότι θα πρέπει να είναι μέρος του κοινού, να είναι προσβάσιμη και επαναχρησιμοποιήσιμη. Το Wikimedia Belgium ενστερνίστηκε αυτή τη βασική ιδέα και έχει αφιερωθεί στο να κάνει την τέχνη, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό διαθέσιμα σε όλους και να διευρύνει το κοινό κτήμα.

Τα πνευματικά δικαιώματα είναι εμφανώς δύσκολη έννοια. Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι δεν ξέρουν ότι τα παραβιάζουν καθημερινά ανεβάζοντας και μοιράζοντας φωτογραφίες δημόσιων χώρων στα social media. Ακόμη λιγότεροι έχουν την παραμικρή ιδέα ότι ο λόγος που η Wikipedia δεν μπορούσε να απεικονίσει το Atomium στις Βρυξέλλες ήταν τα πνευματικά δικαιώματα. Αυτό δεν ήταν μόνο εκτός επαφής με την πραγματικότητα, αλλά συνέβαλε επίσης στην δημιουργία κακού ονόματος για τους δημιουργούς.

Ο νέος νόμος θα τεθεί σε ισχύ την Παρασκευή, 15, Ιουλίου 2016. Την ημέρα αυτή για 1411 εικόνες από το Βέλγιο θα ακυρωθεί η διαγραφή τους από τα εγχειρήματα του Wikimedia και οι εικόνες θα προστεθούν σε πολυάριθμα άρθρα της Wikipedia.

Τι είναι η ελευθερία πανοράματος;

Ελευθερία πανοράματος, είναι μια εξαίρεση στον κανόνα ότι ο κάτοχος των πνευματικών δικαιωμάτων έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπει την δημιουργία και τη διανομή των παράγωγων έργων. Αποτελεί μια πρόβλεψη στους νόμους πνευματικής ιδιοκτησίας, σε διάφορες χώρες, που επιτρέπει τη λήψη φωτογραφιών ή βίντεο, ή δημιουργία άλλων εικόνων (όπως πίνακες ζωγραφικής), από κτίρια ή κάποιες φορές γλυπτά και άλλα καλλιτεχνικά έργα που είναι μόνιμα τοποθετημένα σε δημόσιο χώρο, χωρίς παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων που μπορεί να ισχύουν για αυτά τα έργα, και  τη δημοσίευση αυτών των εικόνων. Οι ρήτρες και/ή η νομολογία για την ελευθερία πανοράματος περιορίζουν το δικαίωμα του κατόχου των πνευματικών δικαιωμάτων να αναλάβει δράση για παράβαση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας από τους δημιουργούς και τους διανομείς αυτών των εικόνων.

Το Βέλγιο, σε αντίθεση με την Ολλανδία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, δεν είχε καμία ελευθερία πανοράματος. Αυτό σήμαινε ότι οι φωτογραφίες των κτιρίων και των δημοσίων έργων τέχνης των οποίων δημιουργός δεν είχε πεθάνει 70 ή περισσότερα χρόνια πριν, δεν επιτρέπεται να δημοσιευθεί ελεύθερα, διότι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας δεν έχουν ακόμη λήξει. Για τη Βικιπαίδεια αυτό είναι ένα πρόβλημα, διότι δεν μπορούμε να εικονογραφεί λήμματα σχετικά με την σύγχρονη τέχνη και την αρχιτεκτονική.

Στην Ελλάδα;

Ελευθερία πανοράματος δεν υπάρχει ούτε στην Ελλάδα, και σήμερα η Βικιπαίδεια αλλά και οποιοσδήποτε άλλος δεν μπορεί να έχει νόμιμα φωτογραφίες κανενός μοντέρνου κτιρίου ή γλυπτού σε εξωτερικού χώρου, χωρίς έγγραφη άδεια του αρχιτέκτονα ή του καλλιτέχνη. Η κοινότητα της Βικιπαίδειας προτρέπει τους νομοθέτες να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Βελγίου και άλλων ευρωπαϊκών χωρών, προσαρμόζοντας τη σχετική νομοθεσία στο σύγχρονο περιβάλλον ανοιχτότητας, διαμοιρασμού, και ελεύθερης δημιουργικότητας, υιοθετώντας την ελευθερία πανοράματος χωρίς περιορισμούς.